تاریخچه ی حق و حقوق
پایگاه اندیشوران hoseini48.andishvaran.com
سیدمحمدمهدی حسینی چمانه ای
اصطلاح حقوق بشر که در زمان ما کاربرد بیشتر یافته است و سازمان های جهانی برای به هم پیوستن آن تلاشی گسترده تر در پیش گرفته اند، در زبان آلمانی Menschenrechte و درزبان فرانسوی Droits-de-home ودر زبان انگلیسی Human rights خوانده می شود.
نگرش به هر سه این عبارات ، در هر سه زبان نشان می دهد که آنچه را که به راستی یا پیروی از راستی برای مردمان جهان شایسته است در بر می گیرد. این واژه در زبان عربی نیز حقوق خوانده می شود. که جمع واژه حق است و حق نیز چیزی جز از راستی نیست.
در بیشتر نوشته های عارفان خداوند با نام یا صفتی خوانده می شود که در میان دیگر مردم جهان کار برد ندارد و آن حق تعالی است که معنای آن بهترین یا بالاترین راستی است و صوفیان ایرانی گاهگاه از خداوند با نام حق یاد می کنند و حق تعالی ترجمه اشا وهشتیان اوستایی است که معنای آن نیز بهترین راستی است.
بخش دو این واژه وهشتیا یا وهشت اوستایی همان است که در فارسی، بهشت و با دگرگونی اندک در زبان انگلیسی امروز Best خوانده می شود و بخش نخست آن اشا همان است که به زبان عربی حق ترجمه شده است.
واژه اشا گستره ای گسترده دارد که با سخنی کوتاه می توان آن را چنین ترجمه کرد:
راستی ، پاکی ، زیبائی ، سزاواری و ... ... ...